» » Қазақстанның ішкі суларының түрлері

Қазақстанның ішкі суларының түрлері

Нуртазина Багдагуль Жаксылыковна

Қ.Мұханбетқалиұлы атындағы орта мектеп-гимназия директоры, география пәні мұғалімі

педагог-зерттеуші

Ақтөбе облысы, Байғанин ауданы

География пәнінен қысқа мерзімді жоспар



Бөлім

Гидросфера

Педагогтың аты-жөні

Нуртазина Багдагуль Жаксылыковна

Сынып:    9

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны

Сабақтың  тақырыбы 

Қазақстанның ішкі суларының түрлері

Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сілтеме)

  • Қазақстанның ішкі суларын топтастырады, көрсеткіштерін талдайды және сипаттайды:

  өзендер мен көлдер, мұздықтар мен мәңгі тоң, жерасты сулары

Сабақтың  мақсаты 

1. Қазақстанның ішкі суларының түрлерін ажыратады, картада белгілейді;

2. Су көздерінің басты көрсеткіштерін анықтайды;

3. Қазақстанның ішкі сулары туралы мәліметтерді салыстыра отырып талдайды

Сабақтың кезеңі/ уақыты

Мұғалімнің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау 

Ресурстар 

Басы

1. Салемдесу. Түгендеу.

2.Үй тапсырмасы «Қаламсап» әдісі арқылы атмосфера тарауын аяқтау.

Атмосфера дегеніміз не

Атмосфера қабаттары қандай

Ауаның газ құрамы қандай

Климат дегеніміз не?

Ауа райы дегеніміз не?

Дүниежүзіндегі климаттық белдеулерді ата

Өтпелі климаттық белдеу дегеніміз не

Күн радиациясы дегеніміз не

Күн радиациясының түрлері

Ауа массасы дегеніміз не

Қазақстан климатына әсер ететін ауа массаларын ата

Қазақстандағы қаңтар айының орташа температурасы

Қазақстандағы шілде айының орташа температурасы

Ең жоғары ауа температурасы қай жерде тіркелген

Ең суық ауа температурасы

Жауын шашын ең аз түсетін аймақ

Ең көп түсетін аймақ

Қазақстандағы жел түрлері

Қолайсыз атмосфералық құбылыстарға не жатады

Атмосфералық құбылыстардың атауын не дейміз

Топқа бөлу. Мұғалім оқушыларды  «мозаика» әдісі   арқылы  топқа  бөледі. 

I топ: " Каспий теңізі алабы "

II топ: " Арал теңізі алабы ".

IІI топ: " Балқаш –Алакөл алабы "

Құрастырылған сурет арқылы тақырыпты ашу

Оқушылар бүгінгі тақырып не жайында болмақ?

Құрлық суларына не жатады?

Мұғалім сұрақтарына жауап беріп, өз қаламсабын алады.

Қағаз қиындысын таңдап өз тобына бірігеді.

Сұрақ жауап  орындайды

Қол шапалақ

 

Интерактивті тақта, қалам

Сурет қиындылары

Топ атауы

Ортасы

  Мәтінмен жұмыс.

I топ: " Қазақстан көлдері "

II топ: " Қазақстан өзендері "

IІI топ: " Мұздықтар мен жер асты сулары "

Тапсырма 1 «Елші»  Топтық жұмыс

Мәтін бойынша  тірек сөздер арқылы топтар бір-біріне түсіндіреді.

Дескриптор:

- Өзен, көл, мұздық, жер асты суларына анықтама бере алады;

- Өзен бөліктерін атайды және Қазақстан өзендерінің ерекшеліктеріне сипаттама бере алады;

-Көлдің Қазақстанның  қай аймақта орналасқанын анықтай алады;

- Көлдердің қоректену типтерін біледі;

- Мұздықтар, жер асты суларын ажырата алады.

Бағалау:   Бас бармақ әдісі.

Тапсырма 2  «Орнымды тап»  Жеке  жұмыс

Берілген өзендерді алаптар бойынша жіктеп, кескін картадан көрсету.

Солтүстік  Мұзды мұхит

Ішкі тұйық көлдер

Каспий теңізі алабы

Арал теңізі алабы

Балқаш-Алакөл

Көлдер жүйесі

Ертіс, Есіл, Тобыл

Жайық, Жем, Сағыз, Ойыл

Сырдария, Шу, Арыс, Ырғыз

Іле, Қаратал, Лепсі, Аягөз

Дескриптор:

Алаптар бойынша өзендерді жіктей алады;

Ірі өзендерді картадан көрсете алады.

Бағалау: «Бәрекелді, Әттеген-ай»

Тапсырма 3 «Кестемен жұмыс»  

Топтық жұмыс

 Ғаламтор мәліметін  пайдалана отырып,  Қазақстанның ірі бес көліне кесте арқылы талдау жасау

 (Каспий,Арал,Балқаш,Зайсан,Алакөл)

Көл атауы

Географиялық орны мен көлемі

Пайда болу жолы

Халық шаруашылығындағы маңызы

1

Каспий




2

Арал




3

Балқаш




4

Алакөл




5

Зайсан




Дескриптор:
-Көлдердің географиялық орны мен көлемін анықтайды
-Көл жүйесінің пайда болу жолдарын сипаттайды.
-Шаруашылығындағы маңызын атайды
Бағалау:    «Дұрыс, бұрыс»

Топтар бір-бірінің кестесін тексеріп, бағалайды.

  Тапсырма  4 «Ұстаздан сұрақ»  Жеке жұмыс

Тарих, әдебиет, химия, биология

Тарих

Бұл нысанның атауы ХVI  ғасырдың аяғында жағасында қоныстанған тайпаға байланысты қалыптасқан. Сонымен бірге Гиркан, Хазар, Хвалын, т.б. көптеген тарихи атаулары бар. Қазақстан туралы алғашқы деректер қалдырған Геродот өз еңбегінде оның басқа сулармен жалғаспайтынын, шығыс жағында «қараса көз жетпейтін ұлан-ғайыр, жазық дала» жатқанын жазған.  Нысан неоген дәуірінің аяғында жер қыртысының көтерілуінен Қара теңізден бөлінді. 

Сұрақ:  Географиялық нысанды табыңыз.   (Каспий)

Әдебиет

Көгерт деп мекен-жайын әр атаның,

Туған жер өзендерін таратады.

Жамырап жүгіреді, бәрі саған

Аягөз, Ақсу, Лепсі, Қараталың.

Емізіп атамекен топырағын,

Еңіске ентелейді нөпір ағын.

Жете алмай бірақ саған әлі арманда

Арқадан шыққан Жәмші, Тоқырауын...

Сұрақ:  Қадыр Мырза Әлінің өлең жолдары арналған су нысанын ата (Балқаш)

Химия

Бұл көлдің ерекшелігі жартылай тұщы, жартылай тұзды, яғни батыс бөлігінде 1 литр су құрамында  1 грамм да тұз жоқ, ал шығыс  бөлігі ащы, 1 литр суда  3,5 грамнан 6 грамға дейін тұз бар.   Суының химиялық құрамы көл алабының гидрографиялық ерекшеліктеріне байланысты. Судың минералдылығы мен тұздылығы бұл екі бөлікте екі түрлі. Көлге ағып келетін судың негізін Іле өзені құрайтындықтан, батыс бөлігінің суы лайлы. Шығыс бөлігінің суының  түсі көгілдір, ашық көк.

Сұрақ: көлді табыңыз.   (Балқаш)

Биология

Бекіре, шоқыр, жайын, сазан, көксерке, алабұға,

ақтабан балықтары мекен ететін өзенді ата   (Жайық)

Дескриптор:

Жасырылған су нысандарын табады, картадан көрсетеді.

Бағалау: мұғалім бағалауы

Тапсырма 5        «Миллион кімге бұйырады»  

 Бекіту тапсырмасы

Арнайы ресурстар арқылы жаңа тақырыпты талдайды

Топ бойынша

тақырыпты түсінгендерін бір немесе екі елші басқа топтарға түсіндіреді

LearningApps.org  қосымшасы арқылы өзендерді алаптар бойынша жіктейді

Топтық жұмыс. Ғаламтор мәліметін қарап кестені толтырады

Пәнді таңдап, сұраққа жауап береді

Тақырып бойынша бекіту тапсырмаларына жауап беру

Бас бармақ әдісі.

 «Бәрекелді, Әттеген-ай»

«Дұрыс, бұрыс»

Топтар бір-бірінің кестесін тексеріп, бағалайды.

Мұғалім бағалауы

Өзін-өзі бағалау

Қазақстан көлдері, Қазақстан өзендері,

Мұздықтар мен жер асты сулары

Мәтін.

Тірек сөздер жазылған қағаз

Қазақстанның физикалық картасы

LearningApps.org

file:///C:/Users/Gulimzhan/Desktop/%D2%9A%D0%B0%D0%B70%D1%8B.html

Кесте

Сұрақ жазылған хаттар

LearningApps.org  қосымшасы

Сабақтың соңы

 

Бағалау 

Формативті бағалау 0-10 балл

Кері байланыс  «Инстаграм»

Бүгінгі сабақтан түйген ойларына байланысты кері пікірлерімен бөліседі.

0-10балл

Стикерлер







18 май 2023 г. 6 755 0

Лента новостей

Уважаемые коллеги!

07 ноябрь 2022 г. 12 108 0

Архив новостей

«    Март 2024    »
ПнВтСрЧтПтСбВс
 123
45678910
11121314151617
18192021222324
25262728293031